Inleiding

Wat moet je eten om gezond te worden en te blijven? En wat kun je beter laten staan? Bij het beantwoorden van deze vragen put dit boek uit twee bronnen: de nieuwste wetenschap en de ervaringskennis van volken die al duizenden jaren gezond eten. Het zijn twee bronnen die elkaar bevestigen en versterken. Samen vormen ze een nieuwe visie die het mogelijk maakt om door de bomen het bos weer te zien op het gebied van voeding en gezondheid. Dit boek laat zien hoe het kan dat we steeds dikker en zieker worden, en hoe je dit bij jezelf kunt voorkomen. Vervolgens duiken we verder de diepte in, zodat je na afloop veel beter doorziet wat het is dat je gezond maakt en houdt. Al lezend ontwikkel je een gezond en natuurlijk voedingspatroon. Je zult merken dat je straks op een heel ontspannen, vanzelfsprekende manier kiest wat gezond is en laat staan wat niet goed voor je is. Zonder moeilijke diëten of wonderrecepten. Sterker, je eet lekker en zonder steeds trek te hebben.

In de kern gaat dit boek er om dat het verstandig is om te leren eten zoals je lichaam zou willen dat je eet. Je lichaam hunkert naar natuurlijke voeding, naar voldoende vitaminen, mineralen, vetten en eiwitten. Op de volgende bladzijden lees je precies wat duizenden jaren aan ervaring ons kunnen leren over voeding en wat de nieuwste onderzoeken ons vertellen over gezondheid. Het is een heel ander verhaal dan je gewend bent te horen.

Inhoud

Inleiding

De kopgroep

1 Waarom worden we zo dik?
Het hemelse genotspunt, supersizen en: ‘We kunnen er niets aan doen!’

2 Weston A. Price – De Indiana Jones van de gezonde voeding

3 Eet jezelf slank en gezond met vet
Gezonde en ongezonde vetten – het zit vaak anders dan we denken

4 Cholesterol is als de brandweer
Geef bij brand niet de brandweer de schuld

5 Hoe mensaardig is plantaardig?
Onverzadigde vetzuren: omega’s 3, 6 en 9

6 Het Grote Suikerexperiment
De feiten over suiker

7 Je gebit leeft!
Geef je gebit goed te eten

8 Natuurlijk eten, wat is dat eigenlijk?
Pure ongeraffineerde natuurlijke voeding – drie voorbeelden

9 Bekende diëten en wat ze voor je kunnen doen
Laat je inspireren

10 Gezond leven, een korte handleiding
De tao van gezond leven

Verzadigd vet is gezond en bevat vetoplosbare vitamines.
De uitspraken van onze overheden over verzadigde en onverzadigde vetten beginnen te wankelen zodra je de wetenschap erbij pakt. Verzadigd vet geeft energie, is voedend en zorgt voor een verzadigd gevoel dat lang aanhoudt, waardoor je er niet te veel van eet, sterker, je valt er van af.
‘Modern eten voedt te weinig, bevat toxische stoffen en schept tekorten.’
Er bestaat vaak een flink verschil tussen wat je op je bord ziet liggen en hoe je lichaam de voeding ervaart. Weet wat je eet en leer kijken met de blik van je lichaam: wat zou je lichaam willen dat je eet?
Calorieën tellen is niet nodig, zolang je gezond eet en drinkt. De reden is dat de ene calorie de andere niet is. Laat je dus niet foppen door de frisdrankindustrie. Een fructosecalorie in een glas cola heeft een heel ander effect op het lichaam dan bijvoorbeeld een broccolicalorie of een gezond-vetcalorie.
‘Let op vet!’ wordt ons verteld, maar: een slecht cholesterolprofiel heeft niet te maken met verzadigd vet. Het echte probleem zijn ontstekingen. Die staan aan de basis van hart- en vaatziekten. Ontstekingen worden veroorzaakt door bijvoorbeeld suikers. Cholesterol wordt door je lichaam aangemaakt om de schade te herstellen. Cholesterol is dus als de brandweer. Geef bij brand niet de brandweer de schuld.
Tachtig jaar geleden ontdekte de Amerikaanse onderzoeker Weston Price dat gezonde mensen die nog niet in aanraking waren gekomen met de toen opkomende voedingsindustrie, grote hoeveelheden vitaminen en mineralen aten en uit de buurt bleven van geraffineerd voedsel – leer van bevolkingen met een eetpatroon dat zich over een periode van duizenden jaren heeft bewezen.
Een gezond gewicht begint in de keuken, niet in de sportschool.
Hoe mensaardig is plantaardig? Plantaardige oliën, met uitzondering van kokosolie, bevatten veel omega-6-vetzuren. Als je te veel omega 6 binnenkrijgt en te weinig omega 3 dan raakt je lichaam uit balans. Het heeft dan moeite om ontstekingen te beteugelen, bloedstolsels op te lossen en de bloeddruk laag te houden.
‘De toename van het gebruik van omega 6 in de laatste honderd jaar in de wereld kan worden beschouwd als een heel groot ongecontroleerd experiment, dat mogelijk bijdraagt aan maatschappelijke lasten als agressie, depressie en sterfte door hartziekten.’
Ons lichaam reageert opvallend slecht op fructose – een onderdeel van gewone suiker. Fructose werkt als een ‘vetschakelaar’. Handig voor dieren om dik te worden in de winter, minder handig voor ons.
Gebrekkige voeding onttrekt voedingsstoffen aan het gebit: roofbouw in plaats van opbouw.
Je tanden en kiezen bevatten minuscule kanaaltjes die voedingsstoffen aanvoeren en je gebit van binnenuit reinigen. Totdat je ongezond gaat eten, de stroom zich omkeert en er gaatjes ontstaan.
De juiste combinatie van vitaminen K2, D3 en A levert een ijzersterk gebit op.
Rauwe melk is natuurlijk en bevat omega 3, het gezonde CLA, de belangrijke vitaminen A, D en K en het levert gezonde vetten, eiwitten en koolhydraten. Al die elementen werken samen op een manier die de wetenschap nog niet helemaal begrijpt. Wat wel duidelijk is, is dat pasteurisatie en andere bewerkingen het samenspel verstoren.
‘Bouillon gemaakt van beenderen helpt bij de vertering, is een helend elixer, zorgt voor een snel herstel van ziekte en na operaties, helpt bij pijn en ontstekingen, geeft meer energie door een betere vertering, biedt kracht aan sporters, vermindert de gevolgen van allergieën en versnelt het herstel van de ziekte van Crohn.’
Fermentatie is een heel alledaagse vorm van een oeroude, natuurlijke manier om voeding te bewerken. Het fermentatieproces creëert vitaminen als B en K, foliumzuur, antioxidanten, omega-3-vetzuren, bevordert gunstige bacteriën en aminozuren en breekt bepaalde antinutriënten af.

De kopgroep

De ontdekkingen op het gebied van gezondheid die in dit boek worden beschreven, zijn gedaan door voedingswetenschappers die voorop lopen in hun vakgebied. De resultaten die zij presenteren zijn nieuw, soms zelfs experimenteel, zijn kritisch op het huidige systeem en bevinden zich regelmatig op het scherpst van de snede. De visie van deze kopgroep is gebaseerd op harde wetenschap. Die staat vaak haaks op de kennis die we gewend zijn. Aan de ene kant is dat ongemakkelijk, omdat het nooit prettig is oude manieren van doen aan te passen of los te laten. Aan de andere kant is het ook bijna vanzelfsprekend dat hun ontdekkingen zo anders zijn. Want meer van hetzelfde kan de oplossing niet zijn. Meer van hetzelfde zou ons nog langer ongezond houden. De huidige manier van doen heeft op enkele cruciale punten gefaald. De kopgroep legt uit waar het misging en hoe het beter kan.

De kopgroep is een groep voedingswetenschappers die, onafhankelijk van elkaar, informatie aandragen die in dit boek samenkomt en een nieuwe visie op ziekte en gezondheid vormt. Ieder van hen draagt een deel bij aan een nieuwe blik op hoe we met de juiste voeding op een natuurlijke manier gezond kunnen zijn en ziekte kunnen voorkomen, soms zelfs genezen.

Dankzij de kopgroep herontdekken we wat je de magie van de natuurlijke, onbewerkte voeding kunt noemen en de vaak nog onbegrepen synergie tussen de onbewerkte elementen van de voeding, zoals bij rauwe melk. En soms zijn het juist de natuurlijke bewerkingen die de voeding zo voedzaam maken, zoals bij fermentatie en bouillons. Ook laat de kopgroep zien hoe we onszelf nu nog vaak lichamelijk tegenwerken, zonder dat we het zelf doorhebben. Hoe zijn we zo ongezond geworden en wat kunnen we eraan doen om onszelf beter te maken?

Dankzij de kopgroep herontdekken we je de magie van de natuurlijke, onbewerkte voeding kunt noemen en de vaak nog onbegrepen synergie tussen de onbewerkte elementen van de voeding.

De nieuwste ontdekkingen op het gebied van voeding en gezondheid brengen ons terug naar de natuur. Daar liggen, zo blijkt uit onderzoek, veel van de antwoorden op onze vragen over ziekte en gezondheid. Alleen is de natuur een hobbelig terrein waarmee de meesten van ons niet meer zo bekend zijn. Om het te verkennen, kunnen we de paden betreden die al in de jaren dertig van de vorige eeuw begaanbaar zijn gemaakt door Weston Price, een ontdekkingsreiziger naar gezondheid. Price zocht, en vond, verspreid over de wereld, gezonde bevolkingen die nog geen kennis hadden gemaakt met de toen opkomende voedingsindustrie. Wat aten zij, waarom waren zij zo gezond, wat was hun geheim? We treden in de voetsporen van Price en herontdekken wat hij eerder onthulde, maar dat ten onrechte in de vergetelheid raakte.

Oog voor de natuur

Tussen wat Weston Price ontdekte en wat de nieuwste wetenschap nu onthult, bevindt zich onze huidige kijk op gezonde voeding. Die vertoont veel gebreken. Dat kunnen we bijvoorbeeld terugzien in de cijfers over hoe het gesteld is met onze gezondheid en de kosten die daaraan zijn verbonden. Sommige leden van de kopgroep hebben in het verleden, toen zij nog deel uitmaakten van het establishment dat nu het beleid bepaalt, adviezen gegeven die op één lijn zaten met de opvattingen zoals we die nu gewend zijn. En daarvoor bieden ze hun excuses aan. In boeken die ze schrijven, in televisieprogramma’s en documentaires en in dit boek zeggen zij: sorry. Uit nieuw onderzoek blijkt dat hun oude adviezen verkeerd waren en zij geven ruiterlijk toe dat ze er bij nader inzien naast zaten. Ze laten zien waarom ze het toen mis hadden en waarom het nu anders moet. Er zijn ook wetenschappers die dergelijke excuses niet maken. Dat kan komen doordat zij niet op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen of omdat het nieuwste onderzoek botst met hun ingesleten opvattingen en hen zelfs hun baan kan kosten of gewoon omdat het te pijnlijk is te erkennen dat zij het al die tijd verkeerd hadden en dat het roer om moet.

Tussen wat Weston Price ontdekte en wat de nieuwste wetenschap nu onthult, bevindt zich onze huidige kijk op voeding.

Totdat het roer om gaat kan de kopgroep kritiek verwachten. De leden van de groep vertellen een heel ander verhaal dan we gewend zijn om te horen. Het is de reden dat zij vaak weerstand ontmoeten. Deze reactie is niet geheel onbegrijpelijk. Het is voor het establishment niet prettig om te moeten erkennen dat sommige van de adviezen van de afgelopen dertig, veertig jaar bij nader inzien niet goed waren. Dat ze soms zelfs ziekmakend waren.

De leden van de kopgroep laten afzonderlijk, maar vooral samen, zien dat alles met elkaar samenwerkt in het menselijk lichaam, en zelfs daarbuiten. Zij blazen op die manier nieuw leven in de natuur, inclusief onze rol daarin. Mede dankzij hen krijgen we weer oog voor de natuur en voor de magie van levende, gezonde, onbewerkte voeding.

Net als het voedsel dat we eten, zijn we zelf meer dan de som der delen. Als we tegen dat concept in gaan door het eten van voeding die niet bij het menselijk lichaam past, dan is het niet vreemd als dat op grote schaal ongewenste gevolgen heeft. Ook op die momenten, denk bijvoorbeeld aan cholesterol of hart- en vaatziekten, laat de kopgroep ons terugkeren naar de kern: oude kennis en nieuwe wetenschap. Het is aan ons om te kiezen welke adviezen we volgen en hoe we onszelf voeden.

Als we gaan eten zoals de kopgroep suggereert, kunnen niet alleen de budgetten voor de gezondheidszorg drastisch omlaag, maar eten we ook op een manier die gezond en lekker is, eten we voeding die ons echt voedt en gezond maakt. Een tipje van de sluier: diëten volgen en honger lijden is niet nodig. Wie gezond eet – en natuurlijk voldoende beweegt – kan zo veel eten als hij maar wil.

Wat je in dit boek leest is nieuw en prikkelend, maar is wel gedegen onderbouwd. Logisch ook, want wie, zoals de kopgroep, iets beweert wat tegen de huidige opvattingen in gaat, moet van goeden huize komen om zich staande te houden in de storm van kritiek. Wat opvalt is dat die kritiek vaak is gebaseerd op meningen of emoties, zelfs als ze afkomstig is van wetenschappers. De kopgroep discussieert op basis van feiten. Die vormen het fundament voor dit boek. Het bevat daarom veel bronnen en verwijzingen. Die zijn allemaal te vinden op deze website.

Beter eten, minder ziekte

‘Zouden we in het Westen beter eten dan we nu doen – dus gezondere voeding, meer bewegen en minder roken – dan kunnen we 90 procent van de diabetes-2 voorkomen, 80 procent van de hart- en vaatziekten en 70 procent van de beroertes en dikke darmkankers,’ zegt dr. Remko Kuipers, een wetenschapper die de logische stap maakte om onderzoek te doen – vaak in afgelegen gebieden – bij mensen die van nature gezond zijn. Hij vindt het kwalijk dat de autoriteiten vaak hun adviezen niet aanpassen aan de feiten. Lees in dit boek over die feiten en de ontdekkingen van Kuipers en de andere leden van de kopgroep.

Weston Price over zichzelf en zijn werk:

‘De auteur is er zich volledig van bewust dat zijn boodschap onorthodox is, maar aangezien onze orthodoxe theorieën ons geen redding hebben gebracht, zullen we ze moeten herzien om ze meer in harmonie te brengen met de wetten van de natuur. De natuur moet worden gehoorzaamd, niet de orthodoxie.’